„Źródła i konteksty neokantyzmu i filozofii żydowskiej. Hermann Cohen – w 100 lecie śmierci”
Wrocław, 20 - 21 wrzesień 2018
Konferencja organizowana przez Zakład Filozofii Niemieckiej i Pracownię Badań nad Dziejami Filozofii na Śląsku przy współpracy Stowarzyszenia Żydowskiego Cukunft / Cukunft Jewish Association.
Rocznica śmierci Hermanna Cohena stanowi znakomitą okazję do podjęcia rozważań z zakresu tak myśli neokantowskiej, jak i myśli judaizmu. Hermann Cohen to filozof, z jednej strony bezpośrednio związany z Wrocławiem- tutaj rozpoczął naukę w seminarium rabinackim i podjął studia filozoficzne na Uniwersytecie Wrocławskim. Z drugiej strony, to uczony o niekwestionowanej randze międzynarodowej - twórca neokantyzmu marburskiego, jednej z czołowych szkół neokantowskich. Cohen jest protoplastą marburskiej interpretacji filozofii kantowskiej, twórcą oryginalnej koncepcji teoriopoznawczej i filozofii nauki oraz autorem interesującego stanowiska etycznego i estetycznego. Jednocześnie Cohen jest jednym z czołowych przedstawicieli filozofii religii, filozofii dialogu i studiów żydowskich.
Filozofia Cohena i neokantyzmu jako kierunku pozostaje w szeregu swych osiągnięć wciąż nierozpoznana na gruncie polskich badań, także w aspekcie jej powiązań z tradycją filozoficzną i żydowską Wrocławia. Z uwagi na to konferencja w pewnej mierze ma stanowić bezpośrednią odpowiedź na ową lukę badawczą. Konferencja jest zaadresowana do badaczy filozofii Cohena i myśli neokantowskiej, w tym filozofii neokantowskiej o korzeniach dolnośląskich, badaczy judaizmu zainteresowanych rozwojem i historią dolnośląskiej diaspory, filozofów i fenomenologów religii. W założeniu konferencja ma na celu: intensyfikację badań nad tradycją filozoficzną i judaistyczną Wrocławia oraz integrację środowiska zajmującego się studiami nad filozofią neokantowską, a także judaizmem.
Jako wymierny ślad konferencji planowana jest publikacja, przewidujemy publikację tekstów w punktowanym czasopiśmie naukowym.
Program konferencji (Program konferencji do pobrania)
Wrocław, 20-21 wrzesień 2018, Instytut Filozofii, s. 104
Czwartek, 20. 09. 2018
10.00 – Rozpoczęcie konferencji
Cohen i szkoła marburska
10.10 - 10.50 prof. dr hab. Andrzej J. Noras (UŚ), Filozofia Hermanna Cohena. Próba systematyki
10.50 - 11.15 dr Wojciech Hanuszkiewicz (UP), Spór o logikę źródła w filozofii Hermanna Cohena i Paula Natorpa
11.15 - 11.40 dr Alicja Pietras (UŚ), Nicolaia Hartmanna interpretacja metody transcendentalnej
11.40 - 12.00 dyskusja
12.00 - 12.30 przerwa na kawę
Cohen wobec psychologicznej odmiany neokantyzmu
12.30 - 12.55 dr hab. Tomasz Kubalica (UŚ), Leonard Nelson w polemice z filozofią Hermanna Cohena
12.55 - 13.20 dr Dominika Jacyk- Manikowska (UWr), Kontrowersje wokół Jakoba F. Friesa: polemika Leonarda Nelsona z Hermannem Cohenem
13.20 -13.45 dr hab. prof. UO Iwona Alechnowicz-Skrzypek, Neokantysta w laboratorium psychologicznym – Richarda Hönigswalda poszukiwania zasad bytu psychicznego
13.45 - 14.05 dyskusja
14.05 - 15.10 przerwa obiadowa
Filozofia religii Cohena
15.10 - 15.35 dr hab. prof. nadzw. Ryszard Różanowski (UWr), Hermann Cohen w drodze ku „Religii rozumu ze źródeł judaizmu”. Przystanek: Breslau .
15.35 - 16.00 prof. dr hab. Jan Krasicki (UWr), Hermann Cohen i Drugi. Triumf i upadek „czystego rozumu”
16.00 - 16.25 prof. dr hab. Maciej Manikowski (UWr), Zasada dialogiczna w filozofii religii Hermanna Cohena
16.25 - 16.45 dyskusja.
Koniec pierwszego dnia konferencji
Piątek, 21. 09. 2018
Judaizm a neokantyzm
10.00 - 10.30 Aleksandra Wilczura (Stowarzyszenie Żydowskie Cukunft) - prezentacja na temat udziału przedstawicieli Gimny Żydowskiej w życiu miasta i Uniwersytetu w drugiej połowie XIX wieku i początkach wieku XX
10.30 - 10.55 dr hab. prof. nadzw. Leon Miodoński (UWr), Manifest neokantowski Jacoba Freudenthala
10.55 - 11.20 dr Natalia Danilkina (HSBF), Pragmatyczny neokantowski projekt uzasadniania nauki i jego krytyka od strony metafizyki religijno-filozoficznej
11.20 - 11.40 dyskusja
11.40 - 12.00 przerwa na kawę
Cohenowska filozofia kultury i estetyka
12.00 - 12.25 dr Anna Musioł (UŚ), Judaizm wobec ducha natury ludzkiej. Hermanna Cohena ujęcie Kultury w perspektywie etyki i antropologii
12.25 - 12.50 dr Beata Trochimska-Kubacka (Uwr), Myśl estetyczna Hermanna Cohena i jej związki z systemem
12.50 - 13.10 dyskusja
Zakończenie konferencji
Proponowana lista zagadnień:
- Inspiracje oraz konteksty dzieła Hermanna Cohena, jak również historia oddziaływań i intelektualne dziedzictwo tej filozofii. W tym kontekście istotne są następujące zadania:
a). w szerszej wiązce odniesień - rozważania wokół cohenowskiej interpretacji filozofii Kanta, ale także: Platona, Arystotelesa, Kartezjusza, Newtona, Leibniza, Fichtego, Hegla, Schellinga, Schopenhauera, Langego
b). w obszarze immanentnym, pole badawcze jego prac w zakresie: filozofii nauki, myśli teoriopoznawczej, etycznej, estetycznej, filozofii kultury, filozofii dialogu (np. związków z filozofią Martina Bubera i Franza Rosenzweiga).
- Myśl przedstawicieli poszczególnych nurtów neokantyzmu: fizjologicznego (Helmholtz, Lange), psychologicznego (Fries, Nelson), metafizycznego (Liebmann, Paulsen), krytycyzmu relatywistycznego (Simmel, Radbruch), krytycznego realizmu (Riehl, Hönigswald), szkoły marburskiej (Natorp, Cassirer, Hartmann) i szkoły badeńskiej (Windelband, Rickert, Münsterberg, Bauch).
- Obecność filozofii neokantowskiej na terenie dolnośląskim w drugiej połowie XIX w. i początkach wieku XX.
- Spory w ramach neokantyzmu i polemiki z adwersarzami filozoficznymi (m. in. Trendelenburgiem, Friesem, Herbartem, Dilthey’em, Heideggerem).
- Związki tradycji filozoficznej i judaizmu we Wrocławiu.
Miejsce konferencji: Instytut Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego, 51- 149 Wrocław, ul. Koszarowa 3, bud. 20, sala 104 (I piętro).
Prosimy o wypełnienie i przysyłanie Formularza zgłoszeniowego do dnia 25 czerwca 2018 roku na adres: beata.trochimska-kubacka@uwr.edu.pl lub dominika.jacyk-manikowska@uwr.edu.pl.
Opłata konferencyjna wynosi – 250 zł. Kwota ta obejmuje koszty organizacyjne, koszt obiadów i przerwy kawowej oraz częściowo koszty publikacji. Termin wniesienia opłaty konferencyjnej- 31 sierpnia 2018 r. Numer konta, na które będzie należało wpłacać opłatę konferencyjną zostanie dosłany osobom zainteresowanym.
Opłata konferencyjna nie obejmuje kosztów noclegów, służymy ewentualnie pomocą. Stosunkowo niedaleko od Instytutu Filozofii znajduje się System Hotel (aleja Marcina Kromera 16, 51- 163 Wrocław, tel. 664 033 711), natomiast w centrum m.in. hotel WenderEdu (ul. Świętego Józefa 1/3, 50- 329 Wrocław, tel. 71 733 66 61)- w którym dokonując rezerwacji, z uwagi na niewielki rabat warto wspomnieć o związku z konferencją w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego, czy leżący w pobliżu Hotel Tumski (ul. Wyspa Słodowa, 50-266 Wrocław, 71 322 60 88/99).
Komitet naukowo - organizacyjny:
dr Dominika Jacyk – Manikowska
dr Beata Trochimska – Kubacka