Historia Polskiego Towarzystwa Leibnizjańskiego
POCZĄTKI. W powojennej Polsce badania nad spuścizną Gottfrieda Wilhelma Leibniza oraz jej recepcja były stosunkowo ograniczone. Do grona naukowców, w większości już nieżyjących, którzy tworzyli w tym okresie podstawy współczesnych polskich badań nad myślą Hanowerczyka należą przede wszystkim logicy: ks. prof. Antoni Korcik, prof. Jerzy Kalinowski, prof. Jerzy Perzanowski, prof. Witold Marciszewski, a także historycy filozofii: prof. Izydora Dąmbska, dr Stanisław Cichowicz, prof. Mieczysław Gordon oraz prof. Jan Czerkawski. A. Korcik (1892 – 1969) z Uniwersytetu w Wilnie (a po 1945 z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego) pracował przed wojną pod kierunkiem prof. Heinricha Scholza nad rękopisami logicznych pism Leibniza w Leibniz-Archiv w Hanowerze, zaś po wojnie do końca życia wykładał historię logiki, w szczególności zaś nowożytnej logiki autora ''Teodycei". J. Kalinowski (1916 – 2000), pierwotnie pracownik Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, który po 1958 r. kontynuował karierę akademicką na francuskich uczelniach, stworzył podwaliny pod globalne badania nad logiką deontyczną Hanowerczyka. J. Perzanowski (1943 – 2009), wykładający na kilku zagranicznych oraz polskich uczelniach, m.in. Uniwersytecie Jagiellońskim, zajmował się zastosowaniem aparatury nowoczesnej logiki do Leibnizjańskich koncepcji. W. Marciszewski (1930–) z Uniwersytetu w Białymstoku bardzo często nawiązywał do konceptów niemieckiego filozofa w swoich naukowych badaniach z zakresu logiki i informatyki. Ponadto wypromował takich badaczy filozofii Leibniza jak prof. Halina Święczkowska z Uniwersytetu w Białymstoku, prof. Krystyna Krauze-Błachowicz z Uniwersytetu Warszawskiego oraz dr Maciej Juniewicz z Uniwersytetu Szczecińskiego. I. Dąmbska (1904 – 1983) dokonała znakomitego przekładu "Nowych rozważań dotyczących rozumu ludzkiego". S. Cichowicz (1939 – 2000) był tłumaczem pism Leibniza oraz autorem monografii i filozoficznych esejów poświęconych jego teorii. M. Gordon wydał monografię dotyczącą filozofii Hanowerczyka oraz tłumaczenia pomniejszych jego pism. J. Czerkawski przez długie lata prowadził wykłady monograficzne oraz seminaria na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim poświęcone w całości Leibnizowi. Ponadto, wykształcił także i częstokroć wypromował kilku badaczy współcześnie zajmujących się myślą Hanowerczyka – m.in. prof. Bogusława Pazia z Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. Przemysława Guta z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz dr. Piotra Szałka z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Pod koniec XX oraz w XXI wieku badania nad spuścizną autora Nowych rozważań były kontynuowane przez wciąż niezbyt liczne grono naukowców z kilku ośrodków akademickich w Polsce. Mając na celu znaczące rozwinięcie owych badań oraz zawiązanie ogólnopolskiej i – w dalszej kolejności – międzynarodowej współpracy naukowej i organizacyjnej w tym zakresie, profesor Bogusław Paź z Instytutu Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego wystąpił z inicjatywą utworzenia Polskiego Towarzystwa Leibnizjańskiego, które miałoby jednoczyć badaczy z różnorodnych instytucji naukowych, zainteresowanych i zajmujących się badaniami nad różnorodnymi obszarami dziedzictwa Hanowerczyka.
Nieformalnym początkiem Polskiego Towarzystwa Leibnizjańskiego była zorganizowana przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego pierwsza ogólnopolska Leibnizjańska konferencja naukowa pt. "Calculemus! Leibniz jako filozof i prekursor informatyki", która odbyła się we Wrocławiu w dniach 3 – 4 lipca 2006 roku ( Konferencja-2006-program (PDF / 450.97 kb) ). Owo wydarzenie stanowiło celebrację potrójnej rocznicy: 360. urodzin, 340. publikacji traktatu De arte combinatoria oraz 290. rocznicy śmierci Gottfrieda Wilhelma Leibniza. Jego efektem było wydanie tomu pt. "Leibniz. Tradycja i idee nowoczesnej filozofii" (Kraków 2010, http://www.e-aureus.pl/ksiazki.php?ksiazka=78).Wrocławska konferencja nastąpiła w rok po konferencji z okazji 75. rocznicy urodzin profesora Witolda Marciszewskiego, noszącej tytuł "Myśl filozoficzna i społeczna XVII wieku", zorganizowanej na Uniwersytecie w Białymstoku w dniach 8 – 9 września 2005.
Dziesięć lat później, również we Wrocławiu, w dniach 20 – 22 czerwca 2016 Instytut Filozofii UWr zorganizował drugą ogólnopolską konferencję Leibnizjańską pt. "XII Konferencja Historyków Filozofii Nowożytnej. W 300. rocznicę śmierci Gottfrieda Wilhelma Leibniza: Labirynty wolności i racjonalności w filozofii Leibniza oraz dzieje ich recepcji" ( Konferencja-2016-program (PDF / 206.62 kb) ). Warto zaznaczyć, iż była to druga w Polsce konferencja poświęcona Hanowerczykowi organizowana z okazji trzechsetnej rocznicy śmierci filozofa. Pierwsza, zatytułowana "Gottfried Wilhelm Leibniz. Poza czasem i przestrzenią" ( Konferencja-2016-Warszawa-program (PDF / 317.69 kb) ), odbyła nieco wcześniej, w dniach 7 – 8 czerwca na Uniwersytecie Warszawskim, a jej organizatorami byli Instytut Filozofii UW oraz redakcja „Przeglądu Filozoficznego”. Wydarzenie to skutkowało wydaniem tomu „Przeglądu Filozoficznego” (rocznik 25, nr 4 (100), Warszawa 2016; http://journals.pan.pl/dlibra/journal/106089) poświęconego w całości myśli Hanowerczyka.
ZJAZD ZAŁOŻYCIELSKI. Bezpośrednio po zorganizowanej we Wrocławiu w dniach 30 – 31 marca 2017 roku przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego trzeciej z rzędu konferencji Leibnizjańskiej pt. "Dziedzictwo filozofii Leibniza. Obecność tradycji i współczesna recepcja" ( Konferencja-2017-program (PDF / 180.74 kb) , odbyło się zebranie założycielskie Polskiego Towarzystwa Leibnizjańskiego – Societas Leibnitiana Polonorum. Grono członków założycieli liczyło trzynaście osób, którzy reprezentowali następujące ośrodki akademickie: Uniwersytet Warszawski, Politechnika Warszawska, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Akademia Ignatianum, Universität Vechta oraz Uniwersytet Wrocławski. W trakcie zebrania wybrano Zarząd Towarzystwa na kadencję 2017 – 2021, w skład którego weszli: dr hab. Bogusław Paź, prof. UWr (Prezes), dr hab. Bogdan Lisiak, prof. AIK (Wiceprezes), dr hab. Krystyna Krauze-Błachowicz, prof. UW (Członek Zarządu), dr Tomasz Kąkol (Skarbnik) z Uniwersytetu Gdańskiego oraz lic. Aleksandra Horowska (Sekretarz) z Uniwersytetu Wrocławskiego (obecnie doktorantka w Instytucie Filozofii UWr).
REJESTRACJA W KRAJOWYM REJESTRZE SĄDOWYM. W dniu 27 lipca 2017 roku Towarzystwo zostało zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym (nr KRS: 0000688154).
CZWARTA KONFERENCJA LEIBNIZJAŃSKA W GDAŃSKU. W dniach 25 – 26 maja 2018 roku odbyła się czwarta Leibnizjańska konferencja pt. "IV Sympozjum Leibnizjańskie. Logika Leibniza. Jej filozoficzne założenia i współczesna recepcja" ( Konferencja-2018 (PDF / 179.46 kb) ), zorganizowana przez Instytut Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego, w szczególności dr. Tomasza Kąkola, w ramach działalności PTL – SLP. W trakcie obrad Towarzystwa, które nastąpiły po zakończeniu konferencji, podjęto strategiczne decyzje dotyczące najbliższych lat działalności Towarzystwa. Wśród nich zadecydowano o rozpoczęciu prac nad przygotowaniami do tłumaczeń i edycji wybranych pism Leibniza. Postanowiono, iż pierwszy tom planowanej edycji będzie zawierać wybrane prace logiczne Hanowerczyka. Podjęto także decyzję o tym, aby cykl konferencji i sympozjów Towarzystwa był realizowany dwukrotnie w ciągu roku w różnych ośrodkach akademickich.
POROZUMIENIE Z UNIWERSYTETEM WROCŁAWSKIM. W dniu 27 czerwca 2018 roku podpisano Porozumienie (https://uni.wroc.pl/porozumienie-o-wspolpracy-z-polskim-towarzystwem-leibnizjanskim/) o współpracy naukowej i organizacyjnej między Uniwersytetem Wrocławskim, reprezentowanym przez JM Rektora, prof. Adama Jezierskiego, a Towarzystwem, reprezentowanym przez Prezesa prof. Bogusława Pazia. Ponadto podpisano szczegółową umowę z władzami Wydziału Nauk Społecznych o udostępnieniu adresu, witryny internetowej oraz domeny uniwersyteckiej.
PIĄTA KONFERENCJA WE WROCŁAWIU. Na przyszły rok zaplanowano kolejną konferencję, która odbędzie się na Uniwersytecie Wrocławskim i poświęcona będzie Leibnizjańskiej semiotyce oraz teorii języka. Osobą odpowiedzialną w całości za jej organizację będzie – podobnie jak w przypadku wszystkich dotychczasowych wrocławskich konferencji naukowych poświęconych myśli Hanowerczyka – profesor Bogusław Paź.